მეცნიერი და საზოგადო მოღვაწე

1887-1894წწ.ექვთიმე თაყაიშვილი ასწავლიდა თბილისის სათავაზნაურო სკოლასა და კლასიკურ გიმნაზიაში(ბერძნულ-ლათინურ ენებს,ისტორიას,გეოგრაფიას)
1894-1904წ.წ ზელმძღვანელობდა თბილისის ქართულ სათავაზნაურო გიმნაზიას,რომელიც წარმოადგენდა ქართული ეროვნული განათლების უმთავრეს კერას.
ექვთიმე თაყაიშვილი აქტიურ სამეცნიერო-კვლევით საქმიანობას ეწეოდა.იგი გახლდათ ისტორიკოსი,არქეოლოგი,ქართული მწერლობის ისტორიის მვლევარი,დიდი ქართველი მეცნიერი და მამულიშვილი.პროფესორი მიხეილ წერეთელი ასე ახასითებდა ექვთიმე თაყაიშვილს:"ექვთიმე სპეციალობით არც არქელოგი იყო,არც ხელოვნებათა მეცნიერი,არც ისტორიკოსი,არც ქართული ფილოსოფიის სწავლული,მაგრამ იგი ამავე დროს ერთიც იყო და მეორეც,მესამე და მეოთხეც.სიდიადე მისის სულისა სწორედ აქ არის.მან თავისი ერის სამსახურისთვის ეს მეცნიერებანი თვით შეისწავლა.იგი იყო"მოხალისე-მოყვარული",მაგრამ ნამდევილი ბატონი საქართველოს კვლევისა"...
საქარტველოს სამეცნიერო-კულტურუ ცხოვრებაში მნიშვნელოვანი წვლილი შეიტანა 1907წ. ე.თაყაიშვილის თაოსნობით დაარსებულმა საისტორიო და საეთნოგრაფიო საზოგადოებამ,რომლის მიზანი საქართველოს ისტორიის,მისი ხალხის ყოფა-ცხოვრების,ხელოვნების ძეგლების შესწავლა იყო."უებრო ადამიანი,პირველხარისხოვანი საზოგადო მოღვაწე,ბუმბერაზი მეცნიერი,"-უწოდა ივანე ჯავახიშვილმა ექვთიმე თაყაიშვილს.
ექვთიმე თაყაისვილის  მოღვაწეობას მაღალი შეფასება მისცა რუსეთის საიმპერატორო არქეოლოგიურმა საზოგადოებამ.იგი დააჯილდოვეს "დიდი ოქროს მედლით.''
1918წ.26 იანვარს დაარსდა თბილისის უნივერსიტეტის სამეცნიერო საბჭომ დოქტორის სამეცნიერო ხარისხი მიანიჭა.
ე.თაყაიშვილლი სხვებთან ერთად და დამოუკიდებლადაც არის დამაარსებელი რამდენიმე მუზეუმის,ბიბლიოთეკისა და საზოგადოებისა.
ექვთიმემ იცოდა,რომ ბევრი სამუზეუმო ნივთი იყო შემორჩენილი ოჯახებში,ამიტომ გადაწყვიტა მათი შეკრება და დაცვა.ოჯახებიდან უძველეს ხელნაწერთა შეგროვების გარდა,მათი შესყიდვაც დაიწყო.იგი ადგენდა ხელნაწერთა კატალოგებს.მას განზრახული ჰქონდა საქართველოს მუზეუმისა და ბიბლიოთეკისათვის შენობის აგება,მაგრამ გადაულახავ სიძნელეებს წააწყდა და ეს საქმე გადაიდო.